يکشنبه ۳۱ تير ۱۴۰۳ - 
حسین راغفر:
توماس پیکتی اقتصاددان فرانسوی است که درباره توزیع ثروت و نابرابری درآمد کتاب‌ها و مقالات زیادی نوشته است. کتاب «سرمایه و ایدئولوژی» توماس پیکتی منشأ گفتگو‌های بسیاری در محافل علمی و سیاست‌گذاری در جهان شده است. پیکتی نشان می‌دهد که توزیع به‌شدت نابرابر درآمد به توزیع نابرابر ثروت با شدت بیشتری منجر گردیده و تعداد اندک صاحبان این ثروت‌ها قادر هستند سیاست‌های دولت‌ها را در جهت منویات خود به خدمت گیرند و انسداد حاصله در سیاست‌های بخش عمومی به رشد فزاینده نابرابری‌ها در جوامع صنعتی منجر می‌شود و این نابرابری‌های فزاینده علت اصلی شکاف‌های اقتصادی- اجتماعی در این جوامع و افول آن‌ها خواهد شد. ثروت تا حدی متمرکز می‌شود که دیگر امکان رقابت برای دمکراسی باقی نمی‌ماند، چه برسد به عدالت اجتماعی. به طور خلاصه، کاپیتالیسم به طور خودکار سطوحی از نابرابری را به وجود می‌آورد که پایدار نیستند. ثروت رو به افزایش یک درصد جامعه فقط یک واقعیت اقتصادی و داستان دارایی‌های یک فرد، نیست. کاپیتالیسم قرن بیست و یکم مسیری یک‌سویه به سمت نابرابری است مگر آنکه ما برای متوقف کردنش کاری انجام دهیم. پیکتی به نقش ایدئولوژی در مشروعیت‌بخشی به رژیم مالکیت و نیز توضیح رژیم‌های نابرابری اشاره می‌کند. او ایدئولوژی را به مجموعه‌ای از اندیشه‌ها و گفتمان‌های باورپذیر پیشینی ارجاع می‌دهد که مشخص می‌کند جامعه چگونه باید ساختار بگیرد. پیکتی معتقد است که نابرابری نه اقتصادی است و نه فناورانه، ایدئولوژیک و سیاسی است. این نتیجه‌گیری یکی از مهمترین نتایج کتاب «سرمایه و ایدئولوژی» است که موضع صریح او را نسبت به مواضع مارکسیست‌ها و تأثیر ماتریالیسم تاریخی به‌عنوان زیربنای همه تحولات اقتصادی و فناورانه روشن می‌کند. در چنین شرایطی از بعد اقتصادی نیازمند نظام‌های توزیع بجای مقابله با نابرابری بوده و در بعد سیاسی، نیازمند اصلاح ساخت‌ها و ساختار‌های سیاسی هستیم.
کد خبر: ۳۹۵۰۷۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۳/۱۷
دوباتن، فرزند مدرنیته؛
تاکنون سه عنوان «هفت مهارت عاطفی برای خوب زیستن»، «فرهنگ به چه کار می‌آید» و «رام کردن سرمایه‌داری» از مجموعه‌ی «مدرسه‌ی زندگی» در انتشارات کرگدن منتشر شده است. بدین مناسبت، نشست هفتگی شهر کتاب در روز سه‌شنبه ۳۰ خرداد به تحلیل و بررسی فلسفه‌ورزی به سبک دوباتن اختصاص داشت. این نشست با حضور حمیده بحرینی و رضا بهرامی و مشارکت از راه دور ایمان فانی (استرالیا) و کاوه بهبهانی (شیراز) برگزار شد.
کد خبر: ۳۸۹۷۳۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۴/۰۴
امنیت غذایی با ذرت؛
ذرت چه‌بسا مهمترین محصول کشاورزی در جهان است و به‌لحاظ کاربرد تنها رقیبش سویاست. هرچند که اغلب منشأ ذرت را جهان غرب می‌دانند، اما مدت‌هاست که نقشی برجسته در آسیا یافته و در دهه‌های اخیر اهمیت آن رو به رشد بوده است. حالا دیگر ذرت در آسیا محصولی نادر یا فرعی نیست و برای درک چرایی اهمیت آن باید ذرت را در روایت بزرگ‌تر پیشرفت نسبی آسیا، یا به تعبیری اراده‌اش به قدرت در دهه‌های اخیر بگنجانیم. ذرت طی این قرن‌ها به‌صورت مطلق و نسبی در مناطق زیادی از آسیا بیش از پیش اهمیت پیدا کرده است، با اینکه اهمیتش تمام‌وکمال درک نشده است. در سال ۲۰۱۹ حدود یک‌سوم ذرت جهان در آسیا کشت شده است، در مقایسه با ۴۰ سال قبل که این رقم ۱۷ درصد بود. شگفت‌انگیز است. با درنظرگرفتن این نکته که بخش عمده‌ای از اقلام اصلی غذایی در چین تولید می‌شود شاید این واقعیت حتی شگفت‌انگیزتر باشد که، در دهۀ گذشته، ذرت غلۀ پیشتاز در چین بوده است و تولید آن از برنج و گندم پیشی گرفته است.
کد خبر: ۳۸۹۳۸۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۳/۲۲
درگذشت عضو موسس کانون نویسندگان ایران؛
باقر پرهام مترجم و پژوهشگر فلسفه شنبه ۷ خرداد در سن ۸۸ سالگی در کالیفرنیای آمریکا در گذشت. پرهام عضو موسس کانون نویسندگان ایران بود. خبر درگذشت او را پسرش رامین پرهام امروز در توییتر اعلام کرد.
کد خبر: ۳۸۸۹۷۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۳/۰۸
در سودای رهبری یا تجزیه طلبی؟
در روز‌های اعتراضات مردم ایران نام یک چهره مهم، بسیار شنیده می‌شود و سخنانش دست به دست می‌چرخد؛ مولوی عبدالحمید! این نام از این منظر مهم است که وقتی باور‌های مذهبی کمرنگ شده و کار به عمامه‌پرانی از سر روحانیون رسیده، اینکه معترضان از یک «روحانی» آنهم در دورافتاده‌ترین نقطه ایران حمایت می‌کنند، بسیار عجیب است. مولوی عبدالحمید امام جمعه زاهدان در مهمترین سخنرانی خود پیشنهاد رفراندوم را مطرح کرده و خواستار تغییرات بنیادین شده است. بخشی از جامعه علاقمندند تا او رهبری مطالبات را بر عهده بگیرد، اما آیا این جامه برازنده تن اوست. برای پاسخ به این پرسش آرای مولوی عبدالحمید را بررسی شده است.
کد خبر: ۳۸۴۵۹۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۸/۱۹
ساختار و تفکر سرکوب فراقانونی؛
معمولا در هر اعتراضات مردمی که در ایران رخ می‌دهد، یک سوال بزرگ پیش می‌آید. افرادی که لباس نظامی ندارند و با معترضان برخورد می‌کنند و گاه به نیرو‌های نظامی دستور هم می‌دهند، چه کسانی هستند و از کجا آمده‌اند! در این گزارش خاستگاه تاریخی لباس‌شخصی‌ها را بررسی شده و نشان داده آن‌ها برآمده از چه تفکر و ساختاری هستند. نتیجه اینکه ساختار و تفکر لمپنی و سرکوب فراقانونی از بین نرفت و تا امروز همچنان وجود دارد.
کد خبر: ۳۸۴۰۷۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۷/۲۷
هدف پژوهش در علوم انسانی؛
چاپ مقاله به خودی خود هدف اصلی کار علمی نیست بلکه در واقع ابزاری هست که ما نتایج تلاشمان را به بهترین شکل ممکن به دست خوانندگان مخصوص خودش برسانیم. حال اگر در مقیاس محلی، دانشجویی توانسته از نظر خود به این مهم دست پیدا کند باید در ابتدا خوشحال باشد که توانسته یک کار علمی را از صفر تا پایان به مقصد برساند. درسی که دانشجو باید از انتهای هر مقاله علمی خود بگیرد، آن است که از خود پرسش کند که "چه کار باید بکنم که نسبت به کار قبلی بهتر عمل کنم؟ "
کد خبر: ۳۷۸۳۶۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۲/۲۸
تحول علوم انسانی؛
«عملکرد جمهوری اسلامی در بحث تحول علوم انسانی» طی میزگردی با حضور جمعی از اساتید دانشگاه و کارشناسان بررسی شد.
کد خبر: ۳۷۴۴۱۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۲/۱۴
حمله به زبان فارسی؛
زبان فارسی، زبانی بوده که برای قرن‌ها زبان رسمی و دیوانی حاکمان گوناگونی در جغرافیای پهناور منطقه بوده است. جالب آنکه عمدۀ این حاکمان نیز زبان مادری‌شان، زبانی غیر از فارسی بوده است. حتی زبان ادبی و دیوانی امپراتوری عثمانی که دشمن خونی ایران و ایرانیان بودند نیز برای چندین قرن زبان فارسی بود! پس چنین زبانی که قرن‌ها زبان امپراتوری‌داری یا به تعبیری دیگر زبان بین‌المللی بوده، این پتانسیل را دارد که باز هم به زبان بین‌المللی تبدیل شود و جای زبان انگلیسی را بگیرد و تهدیدی برای استیلای تمدن غربیِ آنگلوساکسونی باشد. عُقَلای انگلیسی‌زبان به این نگاه نمی‌کنند که، چون امروز کشور/کشور‌های متولیِ زبان فارسی، از قافلۀ توسعه عقب مانده‌اند، فردا نیز وضعیت به همین شکل خواهد ماند و جایگزینی برای فرهنگ مسلط آن‌ها پیدا نخواهد شد.
کد خبر: ۳۷۲۵۰۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۱/۲۱
ریچارد داوکینز و پندار خدا
یکی از جریان‌های فکری معاصر که در محافل دانشگاهی و روشنفکری جهان بسیار تأثیرگذار بوده و در گسترۀ وسیعی تبلیغ و ترویج می‌شود جریان موسوم به “الحاد نوین” یا “خداناباوری جدید” یا “اتئیسم نو” است. در آغاز لازم است به تاریخچۀ این تفکر “بی‌خدایی جدید” (New Atheism) اشاره شود تا باب آشنایی با این جریان فلسفی- الهیاتی (و در واقع ضد الهیاتی و ضد دینی) هر چه بیشتر گشوده گردد و به فهمی درست از ان نایل آییم.
کد خبر: ۳۶۶۶۵۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۹/۱۰
جولان تورم و گرانی در جامعه؛
امان الله قرایی مقدم گفت: اکنون جامعه به سمتی رفته که بازار‌های کالا نقش اساسی در تامین معیشت مردم پیدا کرده اند. تورم و گرانی امروز به گونه‌ای شده است که مردم دیگر حتی توانایی خرید کالاهایی همانند تخم مرغ، برنج، مرغ و میوه جات را ندارند.
کد خبر: ۳۶۰۷۸۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۷/۰۵
توصیه‌های تاریخی هگل؛
هگل به دنبال نقد رابطه و مناسبات میان حکومت و شهروندان جدید بود به این معنا که اطاعت بنده بی قدرت و نامستقل از ارباب و حاکم با قدرت، فرجام و دوامی خوبی نخواهد داشت و زمانی یک سیستم اخلاقی و با ثبات است که انسان‌های مستقل و آزاد، از آن اطاعت کنند.
کد خبر: ۳۵۶۹۶۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۶/۰۷
سیدجواد میری؛
اصطلاح فمینیسم اسلامی درست نیست بلکه فمینیسم اسلامیستی درست است که این نوع از فمینیسم اسلامیستی خوانش‌های مختلفی دارد. اسلامیسم حداقل ۵ خوانش در عصر معاصر دارد. اسلامیست با خوانش لیبرالی، فقاهتی، سوسیالیستی، دموکراتیک و سلفی.
کد خبر: ۳۵۲۹۵۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۰۹
زندگی‌کردن، از شنبه تا پنجشنبه؛
«مشکل هولناک آینده این خواهد بود که آدم‌های معمولی نمی‌توانند سر خود را گرم کنند». جان مینارد کینز پیش‌بینی می‌کرد تکنولوژی آن‌قدر پیشرفت کند که ۱۵ ساعت کار هفتگی نیاز‌های عمدۀ افراد را برطرف می‌کند و ریشه‌کنیِ فقر همۀ ما را گرفتار ملال خواهد کرد. هرچه پیش می‌رویم، ساعت‌های کاری بیشتر با پیش‌بینی کینز لج می‌کنند: شیفت هشت‌ساعتۀ کاری دارد بی‌معنا می‌شود و شاغلانِ کسب‌وکار‌های اینترنتی مجبورند، بدون بیمه و درآمد ثابت، سه‌شیفت کار کنند. گویا کار نه‌تن‌ها معنا یا ثروتی نصیب ما نمی‌کند، بلکه به دشمن زندگی تبدیل شده است
کد خبر: ۳۵۲۳۰۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۰۴
حقابه سیستان؛
مناقشه بر سر آب هیرمند به یکی از طولانی‌ترین اختلافات آبی در جهان دامن زده که از ۱۲۵۱ شمسی تاکنون به‌صورتی کج دار-و-مریز ادامه داشته است.
کد خبر: ۳۴۷۶۵۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۳/۳۱
روز کارگر؛
آیا کارگران قربانیان دست و پابسته این شرایط حادث شده بودند؟ از حیث همنوایی پوپولیستی و روشنفکران می‌شود گفت بله! اما اگر به دنبال عبرت‌های تاریخی هستیم باید منصف‌تر باشیم؛ کارگر زحمتکش! تو هم متهمی! شما و طبقه شما هم در آنچه به روزتان آمده است، کم تقصیر نبوده اید. کسانی که می‌خواستند به مدد بی ثباتی سیاسی و بی حساب و کتابی اخلاقی مملکت، یک شبه صاحب کارخانه شوند باید هم پای لرز بیکاری و دربدری امروز بنشینند!
کد خبر: ۳۴۰۵۶۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۱۲
نقاب یا بلور؟
چند تکه پارچه کجا و روح آسمانی ما کجا؟ می‌گویند لباس ربطی به باطن آدم‌ها ندارد. متفکران، یکی پس از دیگری، صنعت مُد و طراحی لباس را تحقیر کرده‌اند و آن را دغدغۀ سطحی‌نگر‌ها می‌دانند. اما شهیدا باری معتقد است تاریخ اندیشه ظاهر و جلوۀ بیرونیِ آدم‌ها را بیش‌ازاندازه دست‌کم گرفته است.
کد خبر: ۳۳۵۲۳۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۱/۱۰
زمان التیام‌بخش است؛
ابلهانه‌ترین نصیحتی که به آدم‌های مبتلا به افسردگی می‌شود، درست‌ترین نصیحت است
کد خبر: ۳۳۴۷۲۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۱/۰۶
عناوین دانشگاهی
عامل دیگر قدرتمندی و جاذبه قطب مهندسی به جز عنصر منزلت بخش، را نه فقط در ایران بل درجهان باید پدیده تکنولوژی و نقش و ماهیت آن درعصر مدرن و دنیای جدید دانست. از وقتی تخنه یا تکنولوژی بقول هایدگر بنای وجودی و اصلی خود را که همان آفرینش (پوئسیس) بود ترک کرد و روبه جاده تعرض به طبیعت وجهان نهاد، دنیا هم دنیایی دیگر شد.
کد خبر: ۳۲۹۴۷۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۲/۰۵
آثار دین در ساختار جامعه
نگرش‌های متفاوتی در اترباط بین جامعه و دین وجود دارد. اینکه جامعه مدنی چه تاثیری از فعالیت‌های دینی می‌پذیرد.
کد خبر: ۳۲۳۸۱۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۱/۰۳